Hoe werkt het

Deze website is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met CO₂-emissiefactoren, CO₂-tools, rapportages waarvoor CO₂-uitstoot van belang is en CO₂-vergelijking. Vooralsnog zijn in deze lijst de categorieën brandstoffen voertuigen, brandstoffen energieopwekking, elektriciteit, warmtelevering, personenvervoer, goederenvervoer en koudemiddelen opgenomen.

Het gebruik van deze lijst is gratis. Wel willen we graag weten wie de lijst gebruikt. U bent voor ons een belangrijke stakeholder voor de verdere ontwikkeling en verspreiding van de lijst CO₂-emissiefactoren. Wilt u op de hoogte blijven van de laatste stand van zaken? Meld u dan aan via de knop ‘Aanmelden updates’ op de pagina Wijzigingen.

De lijst CO₂-emissiefactoren geeft een overzicht van kentallen die gebruikt kunnen worden voor carbon footprinting: het toerekenen van CO₂ aan (bedrijfs-) activiteiten. Er worden telkens 3 getallen gegeven:

1. Well to Tank (WTT) zijn de emissies in de voorketen van de activiteit; bijvoorbeeld door winning en productie van brandstoffen.
2. Tank to Wheel (TTW) zijn de directe emissies van de activiteit; bijvoorbeeld gebruik van brandstof in een voertuig.
3. Well to Wheel (WTW) = 1 + 2; de uitstoot van zowel de voorketen als de directe emissies samen.

De ‘Voorzieningen’ en ‘Recyling’ in bovenstaand schema vallen buiten de scope van de CO₂-emissiefacoren. Bij de categorie Elektriciteit zijn de voorzieningen wel bekend en in de toelichting opgenomen. In de lijst met CO₂-emissiefactoren wordt per categorie nader toegelicht wat Well to Tank, Tank to Wheel en Well to Wheel inhoudt.

Voor verreweg de meeste CO₂-berekeningen gebruikt u de WTW data. Deze zijn in de eerste kolom weergegeven en gemarkeerd met een donkere achtergrond. De TTW emissies worden bijvoorbeeld gebruikt indien u de directe emissie in een geografisch gebied wilt berekenen.

De totale uitstoot van broeikasgassen wordt bij voorkeur berekend door de gebruikte hoeveelheid brandstof(fen) en/of elektriciteit (in eenheden als liter, kg of kWh) van al de gebruikte vervoersopties te vermenigvuldigen met de factoren uit de desbetreffende categorie (brandstoffen voertuigen, brandstoffen energieopwekking, elektriciteit, warmtelevering). Deze berekeningen zijn het meest exact, omdat het reële waarden zijn: het brandstof en/of elektriciteitsverbruik van voertuigen zoals die gemeten zijn in de praktijk.

Als er geen gegevens over het energiegebruik beschikbaar zijn, dan kan de uitstoot geschat worden met behulp van de categorie personenvervoer en de categorie goederenvervoer.

De uitstoot van broeikasgassen door personenvervoer wordt berekend door het aantal voertuig- of reizigerskilometers te vermenigvuldigen met de emissiefactoren in categorie personenvervoer. Een reizigerskilometer is een eenheid voor de afstand die een individuele reiziger met een bepaald vervoermiddel aflegt. Bij personenauto’s moet elke reisafstand vermenigvuldigd worden met de factor voor voertuigkilometers in categorie personenvervoer. Om de uitstoot per reizigerskilometer uit te rekenen kan vervolgens worden gedeeld door het aantal inzittenden.

De uitstoot broeikasgassen door goederenvervoer wordt geschat door het aantal voertuig-, ton- of containerkilometers te vermenigvuldigen met de emissiefactoren in categorie goederenvervoer. Een tonkilometer is een eenheid voor de afstand die een ton goed in een bepaald transportmiddel aflegt.

Zie ook de Algemene toelichting op de pagina Lijst Emissiefactoren.

Een CO₂ footprint geeft inzicht in energieverbruiken en de CO₂-uitstoot van organisaties. Inzicht in de emissies vormt de basis om deze vervolgens te kunnen reduceren. Bij het maken van een CO₂ footprint worden het gebruik van bijv. gas, elektra, brandstoffen, zakelijke kilometers en vliegreizen op basis van landelijke CO₂-emissiefactoren omgerekend naar CO₂. Belangrijk bij het opstellen van een CO₂ footprint zijn de scope en de grenzen die een organisatie stelt.

Scope
Het Greenhouse Gas Protocol (wereldwijd het meest gebruikte protocol om uitstoot van broeikasgassen te berekenen) noemt een drietal scopes:

• Scope 1: directe CO₂-uitstoot, veroorzaakt door eigen bronnen binnen de organisatie. Het betreft  de uitstoot door eigen gebouwen-, vervoer- en productie-gerelateerde activiteiten.
• Scope 2: indirecte CO₂-uitstoot, door opwekking van ingekochte en verbruikte elektriciteit- of warmte.
• Scope 3: indirecte uitstoot van CO₂, veroorzaakt door bedrijfsactiviteiten van een andere organisatie. Het betreft dan uitstoot door bronnen die niet in het bezit zijn van de eigen organisatie en waar ze ook geen directe invloed op kan uitoefenen.

Volgens het  Greenhouse Gas Protocol – en dit is in de praktijk ook grotendeels zichtbaar – neemt een organisatie in ieder geval verantwoordelijkheid voor uitstoot van CO₂ veroorzaakt door Scope 1 en 2.

Grenzen
Voor een goede CO₂ footprint is het van belang de organisatie als geheel mee te nemen in de berekening, maar het is ook mogelijk de grens te stellen bij een evenement of één productiecategorie. Het is ook mogelijk een levenscyclusanalyse toe te passen op een product en daar de CO₂-voetafdruk van te berekenen. Ten slotte, wanneer een organisatie deelneemt in of een joint venture heeft met andere organisaties. De regel is dan om het percentage van de deelneming of joint venture mee te nemen in de eigen CO₂-voetafdruk.

Een praktische aanbeveling voor gebruikers is om bij het gebruik van CO₂-emissiefactoren en het communiceren van een CO₂-footprint zo transparant mogelijk te zijn.

Algemene aanbevelingen voor transparantie:

• Geef duidelijk aan voor welke activiteit de CO₂-footprint wordt berekend (wat neemt u wel en niet mee) en over welke periode u deze berekend (veelal 1 jaar);
• Geef bij rapportages aan in welke scope de activiteiten vallen: scope 1 (eigen activiteiten), scope 2 (afname energie van derden) of scope 3 (een activiteit door andere partijen in de waardeketen);
• Communiceer bij activiteiten niet alleen de CO₂-footprint, maar ook de achterliggende data (bijv. het daadwerkelijke verbruik in kWh en de gebruikte omrekeningsfactor);
• Indien u uw CO₂-emissie compenseert, laat dan eerst een subtotaal zien en breng daarna pas de compensatie in mindering om uw totale CO₂-footprint te berekenen.

Aanbeveling bij stroom:

• Benoem bij gebruik van Garanties van Oorsprong (GvO) het land van herkomst en soort GvO expliciet;
• Indien er grijze stroom of niet-geoormerkte stroom gebruikt is en het bedrijf vervolgens GvO’s heeft aangekocht (op de GvO markt), bereken dan zowel de CO₂-uitstoot op basis van de afgenomen stroom als die na aftrek van aangekochte GvO’s. Benoem ook hierbij de specificaties van de GvO’s (herkomstland en energiebron).

Bij de totstandkoming van de lijst zijn de volgende uitgangspunten gebruikt:

• Eenheden: er wordt uitgegaan van CO₂-equivalenten; dus ook andere broeikasgassen met Global Warming Potential worden waar mogelijk meegenomen.
• Emissiefactoren worden uitgedrukt in cijfers die de Nederlandse praktijksituatie zo goed mogelijk benaderen. Er worden Internationale/Europese cijfers gebruikt, tenzij de Nederlandse situatie afwijkend is (GHG-effect protocol).
• Er wordt uitgegaan van ‘well to wheel’ emissies, zodat ook de voorketen wordt meegenomen. Ook worden ‘tank to wheel’ emissies opgenomen.
• Er wordt gerekend met direct energiegebruik. Indirecte emissies worden alleen meegenomen in de berekening indien deze met zekerheid kunnen worden berekend.
• Bij luchtvaart is een vermenigvuldigingsfactor gebruikt, om broeikaseffecten van andere stoffen dan CO₂ in de hogere atmosfeer mee te nemen (zie het brondocument);
• Er wordt uitgegaan dat koolstof die vrijkomt in de kortcyclische keten geen versterkend effect heeft op het broeikaseffect.
• Ieder getal krijgt een toelichting (bronnen, afronding en geschatte houdbaarheid);
• Eéns per jaar wordt bezien welke cijfers aan actualisatie toe zijn.